انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی به شکل کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: بازارهای پولی و بازارهای سرمایه‌ای. بازارهای پولی عموما برای معاملات کوتاه مدت و بازارهای سرمایه‌ای برای معاملات بلندمدت استفاده می‌شوند. هر کدام از این دسته‌ها در برابر محصولات مالی مختلف مانند اوراق قرضه، سهام، ارز، سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و مشتقات مالی مانند آتی‌ها، گزینه‌ها و فیوچرها عمل می‌کنند.
- بازار پولی: بازار پولی شامل تمامی معاملات کوتاه مدت در نظام بانکی یککشور است. این بازار شامل معاملات نقدی، قرض و امانت، اوراق قرضه کوتاه مدت و سایر ابزارهای مالی است. بازار پولی برای افرادی که به دنبال سرمایه‌گذاری کوتاه مدت هستند، مثل بانک‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی، جذاب است. در بازار پولی، معاملات از طریق ابزار مالیی مانند گواهی‌نامه‌های بانکی، کارت‌های اعتباری و ابزارهای الکترونیکی انجام می‌شود.
- بازار سرمایه: بازار سرمایه، محلی برای معاملات بلندمدت و سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها و دولت‌ها است. این بازار شامل دو بخش اصلی بازار اولیه و بازار ثانویه است. بازار اولیه شامل فروش اوراق بهادار جدید توسط شرکت‌ها به سرمایه‌گذاران است، در حالی که بازار ثانویه شامل خرید و فروش اوراق بهادار قبلی است.
- بازار ارز: بازار ارز محلی برای خرید و فروش ارزهای مختلف به منظور تجارت بین‌المللی، سفر و سرمایه‌گذاری است. در بازار ارز، ارزها به عنوان کالای معاملاتی استفاده می‌شوند.
- بازار کالا: بازار کالا محلی برای خرید و فروش کالاهای مختلف است. این بازار شامل محصولات مانند نفت، طلا، فلزات،غلات و… است. در بازار کالا، قیمت کالاها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید و فروش کالاها، سود کسب کنند.
- بازار مشتقات: بازار مشتقات شامل معاملاتی است که بر اساس ارزش دارایی‌های دیگر مانند سهام، ارز و کالاها انجام می‌شود. این بازار شامل محصولات مانند آتی‌ها، گزینه‌ها، فیوچرها و سوآپ‌ها است.
- بازار بیمه: بازار بیمه محلی برای خرید و فروش بیمه‌های مختلف است. در این بازار، شرکت‌های بیمه سهام خود را به سرمایه‌گذاران عرضه می‌کنند و در قبال آن، سرمایه‌گذاران حقوق صاحبان سهام شرکت‌های بیمه را دریافت می‌کنند.این بازار شامل بیمه‌های مختلف از جمله بیمه خودرو، بیمه درمان، بیمه زندگی و… است.
همچنین، با توجه به نوع تعامل بین مشتریان و فروشندگان، بازارهای مالی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: بازارهای جزئی و بازارهای عمده فروشی. در بازار جزئی، معاملات به صورت مستقیم بین فروشنده و خریدار صورت می‌گیرد، در حالی که در بازار عمده فروشی، معاملات به صورت گروهی بین فروشندگان و خریداران انجام می‌شود. این دسته‌بندی، بیشتر در بازارهای کالاها و مشتقات مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بازارهای پولی و سرمایه‌ای؛ تفاوت و شباهت‌ها
بازارهای پولی و سرمایه‌ای دو دسته اصلی از بازارهای مالی هستند که از نظر محصولات مالی، زمان معامله و مدت سرمایه‌گذاری تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. در اینجا به بررسی تفاوت و شباهت‌های این دو بازار می‌پردازیم:
- محصولات مالی:
یکی از اصلی ترین تفاوت‌های بازارهای پولی و سرمایه‌ای، نوع محصولات مالی است که در هر بازار معامله می‌شود. در بازارهای پولی، معاملات بر روی اوراق قرضه کوتاه مدت و ابزارهای مالی مانند گواهی‌نامه‌های بانکی، کارت‌های اعتباری و ابزارهای الکترونیکی صورت می‌گیرد. در این بازار، معاملات به منظور مدیریت نقدینگی و ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری کوتاه مدت انجام می‌شود.
اما در بازار سرمایه‌ای، محصولات مالی بلند مدتی مانند سهام، اوراق بهادار دولتی و خصوصی، بورس کالا، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سایر اوراق بهادار بلندمدت قابل معامله هستند. در این بازار، سرمایه‌گذاران به منظور کسب سود بلندمدت و درآمد مالی طولانی مدت سرمایه خود را در این محصولات قرار می‌دهند.
- زمان معامله:
یکی دیگری دیگر در بازارهای پولی و سرمایه‌ای، زمان معامله است. در بازارهای پولی، معاملات بسیار سریع و کوتاه مدت هستند و معمولا در عرض یک روز تمام می‌شوند. در حالی که در بازار سرمایه‌ای، معاملات بلندمدت و معمولا به مدت چند ماه یا چند سال صورت می‌گیرند.
- مدت سرمایه‌گذاری:
تفاوت دیگری که در بازارهای پولی و سرمایه‌ای وجود دارد، مدت سرمایه‌گذاری است. در بازارهای پولی، سرمایه‌گذاران به منظور بهره‌برداری از فرصت‌های سرمایه‌گذاری کوتاه مدت سرمایهخود را در این بازار قرار می‌دهند و می‌توانند سود کوتاه مدت کسب کنند. در حالی که در بازار سرمایه‌ای، سرمایه‌گذاران به منظور کسب سود بلندمدت و درآمد مالی طولانی مدت سرمایه خود را در این بازار قرار می‌دهند.
- شباهت‌ها:
شباهت‌های بازارهای پولی و سرمایه‌ای عبارتند از:
– هر دو بازار از طریق ابزار مالی مانند گواهی‌نامه‌های بانکی، کارت‌های اعتباری و ابزارهای الکترونیکی عملیات معاملاتی را انجام می‌دهند.
– در هر دو بازار، قیمت محصولات مالی بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.
– سرمایه‌گذاران در هر دو بازار به دنبال کسب سود هستند، اما در بازارهای پولی سود کوتاه مدت و در بازارهای سرمایه‌ای سود بلندمدت هدف است.
با این حال، با توجه به تفاوت‌هایی که بین بازارهای پولی و سرمایه‌ای وجود دارد، سرمایه‌گذاران باید قبل از تصمیم‌گیری درباره سرمایه‌گذاری، با دقت این تفاوت‌ها را بررسی و تحلیل کنند.
